Hoe groot de gevolgen van claustrofobie zijn, hangt af van de mate waarin de ziekte aanwezig is. Bij ernstigere vormen beperkt het je leven elke dag. Voortdurend speuren je ogen de omgeving af, op zoek naar ‘gevaar’. Je maakt telkens de keuze om iets wel of niet te doen: ga je het overdekte winkelcentrum in, of neem je toch maar genoegen met de winkels om de hoek?

Vervoer

Ga je - als het even kan - lopen of fietsen? Vervoer kan een groot probleem zijn voor mensen met claustrofobie.

Auto's

Je kunt bijvoorbeeld bang zijn om auto te rijden. Een auto is niet groot, je kunt er niet in lopen. Stel je voor dat je terecht komt in een opstopping voor een stoplicht dat maar drie auto’s doorlaat iedere keer, of in een file: een nóg grotere ramp voor jou, om nog maar te zwijgen over een lange tunnel.

Vliegen

Vliegen zal ook geen hobby zijn: in een vliegtuig kun je geen kant op. Als er veel turbulentie is, zit je verplicht met vaste riem in je stoel, in het toilet kun je je kont niet keren. En dan is er nog de trein: je hebt iets meer ruimte en kunt er zelfs lopen. Alleen er is één maar: de trein stopt niet als jij dat wilt. Voel je al de neiging om aan de noodrem te trekken?

Brommer of motor

Reizen met de brommer of motor doe je liever niet. Het begint al met die helm op je hoofd: hoe halen mensen adem met zo’n ding? De strakke, leren motorkleding geeft je weinig bewegingsvrijheid, de zware motorlaarzen zijn voor jou ‘lood’ in de schoenen.

Fietsen of lopen

Ergens naar fietsen of lopen is voor jou geen probleem: frisse lucht, een rustig tempo, stoppen wanneer je wilt, stoplichten die je gemakkelijk negeert en de wind door je haren. Een gevoel van vrijheid overvalt je. Hoewel, om eerlijk te zijn, ga je nooit door het fiets- en voetgangerstunneltje!

Maak kennis met Jim, zijn claustrofobie heeft alles met vervoer te maken

Jim is een dertigjarige man. Elke dag reist hij met de trein van zijn woonplaats Leiden naar Heemstede, waar hij werkt. Reizen met het openbaar vervoer kan soms zenuwslopend zijn; zo ook die bewuste dag in februari. Het was koud, het had gesneeuwd en er werd nog meer sneeuw verwacht. Jim stond te wachten op station Leiden. Krantje onder zijn arm, beker hete koffie om zich mee op te warmen. De trein had een kwartier vertraging.

Jim begon zich op te winden. De vertraging kwam hem slecht uit; hij had namelijk een belangrijke afspraak met zijn manager. Jim vindt dat hij loonsverhoging verdient, omdat hij vergeleken met zijn collega's heel goed presteert. Daarnaast kan hij wel wat extra geld gebruiken: binnenkort bevalt zijn vrouw van hun eerste kind.

In de verte doemde de trein op. Struikelend over de mensen baande Jim zich een weg naar binnen. Zitten kon hij vandaag wel vergeten. De volle trein zette zich in beweging. Jim hield zich met één hand vast aan een stoel, met zijn vrije hand maakte hij een sms'je voor zijn manager. Hij had het amper verstuurd, toen de trein opeens tot stilstand kwam.

Buiten woedde een hevige sneeuwstorm. In de trein was het klam; de ramen waren beslagen door de enorme hoeveelheid mensen. Tien minuten gingen voorbij zonder dat er iets gebeurde. De passagiers werden onrustig: wat is er aan de hand, en waarom horen we niets?! Het gonsde van de geruchten. Jim voerde zijn eigen strijd: hij zag zijn gesprek in het honderd lopen met alle gevolgen van dien.

Al twee maanden geleden had hij deze afspraak gemaakt. De volle agenda van zijn manager liet een eerdere afspraak niet toe, en nu zou hij zelf niet op komen dagen. Zijn hoofd vulde zich langzaam met de naarste ideëen. Gedachten als:  "Ik kan mijn gezin niet onderhouden" en, "Mijn baas geeft nu zeker geen loonsverhoging" doemden op in zijn hoofd. Ondertussen liep het zweet in straaltjes over zijn rug. Zijn hart ging als een bezetene tekeer.

Jim was overrompeld toen zijn vrouw vertelde dat ze zwanger was. Een kind voelde als een zware verantwoordelijkheid, een last op zijn schouders. Al hun vrienden hebben kinderen, maar Jim zag zichzelf nooit als vader. Hij praatte er niet over met zijn vrouw en blies zichzelf ermee op. Ook zijn vrienden nam hij niet in vertrouwen.

Een blikkerige stem vertelde dat de bovenleiding was bevroren en dat er veel sneeuw op de rails lag. Voorlopig moesten de passagiers rustig blijven zitten. Er werden bussen ingezet om ze verder te vervoeren. Jim had zijn jas uitgedaan; hij voelde zich niet lekker worden. Hij hoorde een meisje naast hem nog vragen: "Gaat het wel met u meneer?  U bent zo bleek”. Verder weet hij niets meer.

Jim lag op de grond toen hij zijn ogen opende. Hij zag wazig en voelde zich zwak. Een meisje gaf hem wat water en een druivensuikertablet, daar kwam hij van bij. Ze was vriendelijk en vroeg waar hij naar op weg was en waar hij woonde. Naar huis, Jim wilde naar huis. Het meisje bracht hem naar de bus die terug ging naar Leiden. Een half uurtje later stond hij voor zijn voordeur.

Trillend stak hij de sleutel in het slot. Thuis kwam de ontlading. Tranen liepen over zijn wangen. Jim’s vrouw kwam verbaasd de trap aflopen. Hortend en stotend vertelde hij wat er was gebeurd. Ze vertroetelde hem met een kruik en warme chocolademelk. Dat was fijn, alleen hielp het Jim niet verder. In zijn hoofd was het een chaos. Hij wilde nooit meer met de trein naar zijn werk.

Zijn vrouw hoopte dat het overwaaide als hij tot rust was gekomen. Na twee weken is hij nog geen stap verder. Hij erkent dat hij doodsbang is om weer in de trein te stappen. Ook de bus ziet hij niet zitten. Op zoek naar herkenning vindt hij op Internet een site over Mindtuning. Hij leest reacties van mensen met uiteenlopende angsten die weer genezen zijn.

Jim is verheugd om te zien dat hij van zijn angst af kan komen. Hij neemt deel aan een groepscoaching Mindtuning. Op een effectieve manier krijgt hij inzicht in de werking van zijn brein. Met zijn heftige ervaring wordt korte metten gemaakt. Hij kan er nu rustig aan terugdenken. Jim is veranderd. Hij vertelt zijn vrouw en vrienden nu wat hem bezig houdt.

Jim werkt weer. Vrij van angst stapt hij elke ochtend in de trein. Hij heeft een eerlijk gesprek met zijn manager gehad. Die ziet in dat Jim bovengemiddeld presteert. Zijn werkgever waardeert dat zeer. Met ingang van volgende maand krijgt Jim salarisverhoging. Zijn vrouw is inmiddels bevallen van een zoon. Jim is nu een zelfverzekerde man geworden die de verantwoording voor zijn gezin aan kan. 

Angsten en verslaving

Als mensen langdurig blootstaan aan angsten en stress, zoeken ze soms wanhopig naar middelen om hun angst te onderdrukken. Regelmatig raken mensen verslaafd aan medicatie, drank of drugs. Dus in plaats van hun probleem op te lossen, krijgen ze er een probleem bij. Ook hier zijn oplossingen voor. Onder andere Stichting Narconon biedt programma`s om te herstellen van een verslaving.